زمان مطالعه: 2 دقیقه در فصل گذشته مسئله شرور و بلاها از دیدگاه فلاسفه و متکلّمان اسلامی مورد بررسی قرار گرفت و نقطه نظرهای آنان روشن شد، ولی چون تحلیل شر به نحوی که بیان گردید، از طرف برخی از متکلّمان مسیحی مورد نقد قرار گرفته است؛ اینک در این فصل سخنان آنان را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم و از آن

زمان مطالعه: 3 دقیقه ما به خاطر تبیین اشکالات معترضان،نخست مثالهایی را که آنان مطرح کرده اند، به طور اجمال می آوریم: 1- تئوری داروین نظم را به طور کلی رد نکرد، بلکه اعتقاد به ناظم خیّر را خدشه دار نمود؛ زیرا بنابر تئوری وی، حیات، تنازع بقاء است که در جریان آن بسیاری از انواع منقرض می شوند و هر فردی به ناچار

زمان مطالعه: < 1 دقیقه همان گونه که یاد آور شدیم، باید این اعتراض در دو بخش مورد بررسی قرار گیرد: بخشی مربوط به ناسازگاریهایی که در جهان طبیعت رخ می دهد- خواه ناسازگاری میان جانداری با جاندار دیگر باشد، یا طبیعت بی جان با جاندار- دیگری ناسازگاری اخلاقی انسان با همنوع خود. اینک ما پیرامون بخش نخست سخن می گوییم و برای این که

زمان مطالعه: < 1 دقیقه معترضان از «هیوم» گرفته تا «جان هاسپرز» و دیگران، همگی این اعتراضها را پیرامون برهان نظم مطرح کرده و آن را ناقض برهان نظم می انگارند، در حالی که همه این اعتراضها بر فرض درست بودن، کوچکترین ارتباطی به برهان نظم ندارند؛ زیرا واقعیت برهان نظم این است که نظم هدفدار، حاکی از مداخله ی موجود ذی شعور در آن

زمان مطالعه: 2 دقیقه باید در داوریهای خود درباره خیر و شرّ طبیعت فکر جامع داشت و دور اندیش بود. و به عبارت دیگر مجموعه ی پیوسته را باید به یکباره مطالعه کرد، نه این که بخشی از آن را گرفت و درباره آن قضاوت نمود، مثلاً حوادث ناگوار طبیعی مانند سیل و طوفان که ما یملک فقیر و غنی را به کام خود

زمان مطالعه: 4 دقیقه جهان طبیعت آمیخته با استعداد و حرکت و بودنها و شدنها است و فرض جهان ماده، بدون این ویژگی ها، فرض محالی است. خواستن تحقق چنین جهانی- ولی جدا از ویژگیهای مزبور- بسان خواستن مثلّثی است که فاقد سه زاویه باشد. خواستن جهانی که در آن مرض و بیماری، مرگ و میر، تنازع و جدال، خصومت و دشمنی در میان