زمان مطالعه: 2 دقیقه »حقیقت علیت در تمام اذهان، با مراتبی که در درک مفاهیم عمومی دارند، جز این نیست که واقعیتی سرچشمه ی واقعیت دیگر گردد، مثلاً هنگامی که انسان عصا را با دست خود حرکت می دهد، در زمان واحد هم دست حرکت می کند و هم عصا، این دو حرکت در عین این که هم زمان هستند، انسان یکی را از

زمان مطالعه: 4 دقیقه تا این جا با مفهوم علیت و کاربرد آن در دو قلمرو آشنا شدیم، ولی بحث مهم، مسئله ی دیگری است و آن اینکه مبدأ انتقال بشر به این مفهوم چیست؟ آیا مبدأ آن، جریانهای روزمره ی زندگی است و در نتیجه آشنایی انسان با علیت از طریق مشاهده ی فعل و انفعالهای طبیعی بوده و یا منشأ انتقال دیگری

زمان مطالعه: < 1 دقیقه [در کلام ناقد، هر دو قید آمده است، از این جهت این نقد از هر دو نظر مورد بررسی قرار می گیرد، هم از نظر وجوب وجود و هم از نظر قدیم بودن، در این صورت خواننده ی گرامی نباید در شگفت باشد که ما به بیان ویژگی های واجب الوجود پرداختیم و به اثبات حادث بودن ماده بسنده نکردیم.]

زمان مطالعه: < 1 دقیقه یکی از ویژگی های واجب الوجود بالذات این است که ماهیت ندارد، زیرا ماهیت آن است که به خودی خود نه ضرورت وجود دارد و نه ضرورت عدم، و این معنا ملازم با امکان است. به قول حکیم سبزواری: «قد لزم الإمکان للمهیه«. زیرا معنی امکان نیز چیزی جز سلب ضرورت و جوهر عدم نیست، بنابراین آنچه دارای ماهیت است،

زمان مطالعه: < 1 دقیقه از طرفی ماهیت بیانگر محدودیت و تعیین مرتبه وجودی شیء است و به همین جهت در تعریف اشیاء به کار می رود و آنها را تحدید می کند. و مفاد آن دو چیز است: یکی اثبات کمال وجودی برای معرّف و محدود و دیگری سلب کمالات وجود موجودات دیگر از آن، وقتی می گوییم، انسان حیوان ناطق است، یعنی او

زمان مطالعه: < 1 دقیقه واجب الوجود بالذات، از هر گونه ترکیبی پیراسته است، زیرا هر مرکبی در تحقق خود به اجزای تشکیل دهنده اش نیازمند است و بدیهی است که نیازمندی با واجب الوجود بالذات بودن منافات دارد، بنابراین هر موجودی که مرکب است، ممکن الوجود خواهد بود. موارد فوق از بارزترین نشانه های هستی واجب و ممکن می باشد، اکنون اگر به جهان