زمان مطالعه: 2 دقیقه از نظر معتزله ملاک نیازمندى فعل به فاعل و معلول به علت، حدوث آن مى باشد. در این صورت هستى انسان به عنوان یکى از افعال الهى تنها در حدوث خود نیازمند به خدا است ولى در بقا مستقل و مفوَّض به خود مى باشد در نتیجه افعالى نیز که انجام مى دهد، منسوب به خود وى بوده و از

زمان مطالعه: < 1 دقیقه قاضى در «شرح الأُصول الخمسة» پس از ذکر یکى از دلایل نظریه خویش چنین مى گوید: تحقق افعال انسانى بر اساس دواعى و خواسته هاى او گواه بر این است که افعال انسان اختصاص به او داشته و از جانب او حادث مى گردند.(1) 1) فوُقُوعهُ بحسبِ الدَّواعى یکشف عن اختصاص الفِعل بنا وحدوثه من جهتنا، «شرح الأُصول الخمسة»، ص

زمان مطالعه: < 1 دقیقه نامبرده پس از ذکر این آیه از قرآن کریم: (فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَمَنْ شاءَ فَلْیَکْفُر)(کهف/29) » هر کس مى خواهد ایمان آورده یا کفر ورزد»، به عنوان دلیل بر بطلان اندیشه «جبر» مى گوید: «امر ایمان و کفر به انسان و اختیار او تفویض(1) شده است. 1) فَقَد فُوِّض الأمرُ فى ذلکَ إلى اختیارنا.شرح اصول الخمسة، ص 362.

زمان مطالعه: 2 دقیقه یکى از دلایل معتزله این است که در کارهاى انسان قبایح و افعال ناپسند بسیار است و چون ارتکاب قبایح بر خلاف حکمت است، و آفریدگار جهان حکیم است و نسبت قبیح به وى جایز نیست; بنابراین جایز نیست که خدا خالق افعال انسان باشد.(1) مؤلف شرح اصول خمسه در پاسخ استدلال به این آیه قرآنى(اللهُ خالِقُ کُلّ شَىء)(زمر/62): «خدا

زمان مطالعه: 2 دقیقه پیشوایان و یا مروجان مکتب تفویض، گروهى از دانشمندان و متکلمان اسلامى بوده اند که غالباً اهداف و آرمانهاى دینى داشته و به عنوان مرزبانى از مرزهاى اعتقادى اسلام کوشش فراوان نموده و کتابهاى کلامى ارزشمندى از خود به یادگار گذاشته اند. به همین جهت محرک و انگیزه آنان در گرایش به نظریه «تفویض» یک انگیزه و محرک دینى و

زمان مطالعه: 2 دقیقه در روایاتى که از خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) نقل شده است به دو مکتب «جبر» و «تفویض» و عوامل گرایش گروهى به آن دو، اشاره شده است که نمونه هایى را یادآور مى شویم: 1. از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمودند: «إِنَّ اللهَ أکرَمُ مِنْ أنْ یُکلِّف الناسَ بِما لا یُطیقُونَ وَاللهُ أعزُّ أنْ یکونَ