زمان مطالعه: < 1 دقیقه مقاومت روحى که یک عامل درونى است مى تواند عوامل مکانیکى برونى و درونى را تحت شرایط معینى خنثى نموده و از اقدام به کار جلوگیرى نماید این نیروى مقاومت درونى از یک طرف و عوامل برونى مکانیکى از طرف دیگر تحت نظارت تسلط «من» بعضى از کارها را از ضرورت قانون علیت کلاسیکى در طبیعت کنار زده و کار

زمان مطالعه: 2 دقیقه یکى از مسایل مورد اختلاف که در کتب کلامى و فلسفى از دیرباز مورد بحث و گفتگو بوده است، مسأله «ضرورت» یا «اولویت» هستى ممکن به هنگام تحقق یافتن مى باشد، اکثریت حکماء طرفدار نظریه ضرورت مى باشند و اکثریت متکلمان از نظریه دوم جانب دارى مى کنند بنابر نظریه «ضرورت» یک پدیده امکانى تا هستى آن از جانب علت

زمان مطالعه: < 1 دقیقه کارهاى انسان با تحقق اراده نیز همچنان تحت سلطنت و اختیار «نفس» مى باشد اگر اراده علت تامه آن بود چنین اقتدار وا ختیارى براى «نفس» وجود نداشت آنچه موجب این شده است که حکماء اراده را علت تامه فعل بشمار آورند التزام آنان به قاعده «الشىء ما لم یجب لم یوجد»(پدیده تا وجودش واجب و حتمى نگردد موجود نمى

زمان مطالعه: 2 دقیقه پیرامون مطالب فوق نکات زیر را یادآور مى شویم: 1. اراده علت تامه فعل نیست وحکماء بزرگ اسلامى نیز آن را علت تامه نمى دانند اراده آخرین جزء علت تامه کارهاى انسان مى باشد. 2. اقتدار و اختیار «نفس» نسبت به کارهاى ارادى پس از تحقق یافتن اراده دو معنى دارد: اگر مقصود لحظات و مراحل بعدى فعل است که

زمان مطالعه: < 1 دقیقه ما در دو مقام بحث مى کنیم: 1. میان افعال اختیارى و معالیل طبیعى فرق اساسى وجود دارد زیرا معالیل طبیعى بر اصل سنخیت علت و معلول استوار بوده و نیازمند علت طبیعى مى باشند که هستى آنها را به طور حتمى ووجوب پدید مى آورد ولى افعال اختیارى انسان تنها به فاعل نیازمند مى باشند و فاعل آنها «نفس»

زمان مطالعه: 2 دقیقه درباره مطالب یاد شده نکات زیر را یادآور مى شویم: 1. قاعده یاد شده(الشىء ما لم یجب…) یک قاعده عقلى است یعنى مدرک و دلیل آن حکم عقل است و همان گونه که قبلاً بیان گردید تا هستى پدیده امکانى به مرحله ضرورت ووجوب نرسد و تمام روزنه هاى عدم به روى آن بسته نشود. از نظر عقل این سؤال