زمان مطالعه: 3 دقیقه قبل از آن که نظر خود را پیرامون هر یک از موارد چهارگانه یاد شده بیان کنیم، یادآور مى شویم که اوّلاً: گستردگى اراده الهى مبتنى بر یک سلسله اصول عقلى و برهانى است که قابل تخصیص و تقیید نمى باشند این اصول عقلى را در بخش دلایل عقلى یادآور شدیم اگر وجود امکانى در واقعیت و هستى خود، وابسته

زمان مطالعه: < 1 دقیقه در اینجا اشکال دیگرى به چشم مى خورد و آن این که لازمه عمومیت و گستردگى اراده خدا نسبت به کارهاى آنان، این است که کارهاى زشت و ناروا نیز متعلق اراده خدا باشند، در حالى که اراده کارهاى قبیح مانند انجام آنها قبیح و ناروا است و ذات مقدس خداوند از هر صفت قبیح و ناروایى منزه و پیراسته

زمان مطالعه: < 1 دقیقه طرفداران این نظریه به پاره اى از آیات قرآن نیز استدلال کرده اند. 1. (وَمَا اللهُ یُریدُ ظُلْماً لِلْعِبادِ)(غافر/31). «خدا بر بندگان خود اراده ظلم نمى کند». 2. (وَلا یَرْضى لِعِبادِهِ الْکُفْرَ)(زمر/71). «و خداوند بر کفر بندگان خود راضى نمى باشد». 3. (وَاللهُ لا یُحِبُّ الْفَسادَ)(بقره/205). «خداوند تباهى و گناه را دوست ندارد». بنابراین اصل عمومیت و گستردگى خدا نسبت

زمان مطالعه: < 1 دقیقه این اشکال، پاسخ روشنى دارد، زیرا اطاعت و عصیان، عبادت و گناه، عناوینى هستند که از مقایسه کارهاى ارادى انسان با اوامر و نواهى خدا که همان اراده تشریعى او مى باشد، انتزاع مى گردند، نه در مقایسه با اراده تکوینى خدا، و اراده تکوینى خدا مانند علم و قدرت او بر همه کارهاى انسان شمول و گسترش دارد لکن

زمان مطالعه: < 1 دقیقه اشکال را مى توان با بیان دیگرى که هم مطابق با قواعد فلسفى است و هم با آیات قرآن هماهنگ مى باشد به این صورت پاسخ گفت: وجود هستى امکانى همیشه و در همه جا مخلوق و آفریده خدا است(اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیء)(زمر/62). و آنچه مخلوق و آفریده خدا است، حسن و زیبا است(الَّذِی أَحْسَنَ کُلِّ شَىء خَلَقَهُ)(سجده/7) و کارهاى

زمان مطالعه: < 1 دقیقه از اینجا پاسخ استدلال به آیات قرآن نیز روشن مى شود زیرا آیه اوّل (مَا الله یُریدُ ظُلْماً لِلْعِباد) با توجه به ما قبل آن که مربوط به تعذیب اقوام گنهکار است، نه مربوط به اراده تشریعى است و نه مربوط به کارهاى ارادى انسان بلکه مفاد آیه این است که خداوند در کیفر و پاداش هرگز به بندگان خود