زمان مطالعه: < 1 دقیقه 1. (قَدْ جائَکُمْ بَصائِرٌ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها وَما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظ) (انعام /104). «اسباب بصیرت از جانب خدا به سوى شما آمده است هر کس بصیرت یابد به سود او است و هر کس کور بماند به ضرر او است و من نگهبان شما از عذاب خدا نیستم». 2. (لِیَهْلِکَ مَنْ هَلَکَ عَنْ بَیِّنَة وَیَحْیى

زمان مطالعه: 2 دقیقه الف: بنا به عقیده جبر، تکلیف انسان بر ترک گناه، تکلیف به چیزى است که از توانایى او خارج است. همچنان که به عقیده تفویض ووانهادگى انسان به خویش، در صفحه وجود، کارهایى صورت مى گیرد که از قلمرو اراده خدا بیرون است. امام در ابطال هر دو نظریه چنین مى فرماید: «إِنَّ اللهَ أَکْرَمُ مِنْ أَنْ یُکَلِّفَ النّاسَ بِما

زمان مطالعه: 2 دقیقه تا اینجا با ریشه هاى اندیشه اختیار در میان امت اسلامى آشنا شدیم ولى متأسفانه گروهى از متکلمان اسلامى بر اثر افراط در نقد اندیشه جبر و گریز از پى آمدهاى نادرست آن، در درک ماهیّت اختیار انسان راه افراط پیموده و اندیشه تفویض ووانهادگى انسان به خویشتن را مطرح کرده اند. در این عقیده، انسان از نظر وجود قائم

زمان مطالعه: < 1 دقیقه در این میان خاندان پیامبر دست رد بر سینه طرفداران هر دو مکتب زده، جبر و تفویض، هر دو را مردود شمرده اند و افکار مسلمانان را به یک راه وسط که همان «امر بین الامرین» است، هدایت نموده اند. مقصود آنان این است که افعال انسانها در حقیقت هم به خدا و هم به انسان منتسب است و هر

زمان مطالعه: < 1 دقیقه اگر مکتب جبر در غرب از جبر الهى تغییر موضع داد و به صورت جبر مادى (ماتریالیست دیالک تیک) مطرح شد و به این نتیجه رسید که شرایط و مقتضیات خاصى بر انسان حاکم است و عوامل وراثت، و شرایط خاصّ حاکم بر محیط زندگى او ایجاب مى کند که فقط به پذیرش و انتخاب بیش از یک راه موفّق

زمان مطالعه: < 1 دقیقه الف: جبر الهى به شیوه اهل حدیث و اشاعره. ب: جبر الهى به شیوه فلسفى. ج: جبر مادى با جلوه هاى دوگانه آن: 1. جبر تاریخ، 2. جبر از طریق «مثلث شخصیت».