زمان مطالعه: 3 دقیقه مرغ اندیشه انسانهاى عادى در فضاى امور محسوس پر و بال مى گشاید، و بال فکرشان به سوى موضوعات فلسفى که دور از افق حس مى باشند، اوج نمى گیرد، زیرا دستگاه تعقل آنان از ابزار حسى تغذیه مى شود، و به آنان امکان تحلیل چنین مسائلى را نمى دهد. ولى در میان مسائل فلسفى، موضوعاتى دیده مى شود که

زمان مطالعه: 2 دقیقه مسأله آزادى و یا مجبور بودن انسان از مسائل دیرینه اى است که در تمام تمدّنها به صورت یک مسأله شاخص و بارز مطرح بوده و اندیشه نوع انسانها هر چند تفکرات فلسفى عمیقى نداشتند، به سوى آن کشیده شده است، و ـ لذا ـ مسأله سرنوشت در قصّه ها و داستانهاى کهن، نقش فعّالى دارد، و شعرا و سرایندگان

زمان مطالعه: < 1 دقیقه برخى از آیات قرآن به روشنى گواهى مى دهد که گروهى از مشرکان و یا همگى آنان، کردارهاى خود را از طریق جبر، علم پیشین الهى و اراده دیرینه او توجیه کرده و مى گفتند: پرستش بتان خواسته و پرداخته خداست و اگر او نمى خواست ما هرگز به شرک آلوده نمى شدیم چنان که مى فرماید: (وَسَیَقُولُ الَّذِینَ أَشْرَکُوا

زمان مطالعه: < 1 دقیقه هرگاه اندیشه اى بر جامعه اى مدّتها حکومت کند، به زودى ریشه کن نمى گردد ـ از این جهت ـ در گفتار برخى از یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) نمونه هایى از «تفکر جبرى» دیده مى شود که برخى را تاریخ ضبط کرده است: 1 عبد الله بن عمر مى گوید: مردى بر ابى بکر وارد شد و سؤال

زمان مطالعه: 5 دقیقه امویها از اندیشه جبر به عنوان ابزار تسلّط بر جامعه، حمایت نموده و در ترویج آن کوشش مى کردند و آن را مایه بقاء حکومت خود مى دانستند، و از این طریق توده گرسنه و برهنه را از انقلاب و یورش بر حکومت باز مى داشتند و آشکارا مى گفتند: آنچه در جامعه ما مى گذرد، همگى تقدیر الهى است

زمان مطالعه: 5 دقیقه اگر سلطه اموى در اشاعه اندیشه جبر موفق بود ولى در برابر آنان على(علیه السلام)و علویان و دیگر مسلمانان به دور از سیاستهاى وقت، اندیشه اختیار و آزادى بشر را در اعمال و سرنوشت خود، در میان جوامع اسلامى رواج داده و به شدت از جبرى گرى انتقاد مى نمودند. اندیشه آزاد بودن انسان نه به معنى نفى قضاء و