از نظر شریعت اسلامى انسان دربارهى خود مسئولیت خاصى دارد، این مسئولیتها در ضمن یک رشته تکالیف مشخص شده است. پیشواى چهارم امام سجاد علیه السّلام در رسالهى ارزشمند خود «رسالة الحقوق» دربارهى مسئولیت انسان در برابر خویش و اعضا و جوارح و دیگر وابستگان بیانات وافى دارند که به صورت گذرا چند بخش از آن را نقل مىکنیم:
بدان که خداى عزّ و جلّ را بر تو حقوقى است که تو را دربر گرفتهاند، در هر حرکتى که انجام دهى، یا سکون و آرامشى که برگزینى، یا جایگاه و مقامى که احراز کنى، یا عضوى که دگرگون کنى، یا ابزارى که به کارگیرى، بعضى از این حقوق بر بعض دیگر برترند.
براى دیدهات، بر تو حق قرار داده، و براى گوش تو، بر تو حق قرار داده، و براى زبانت، بر تو حق داده است، این اعضاى هفتگانهاند که اعمال با آنها انجام مىشود.(1)
سپس حضرت سجاد علیه السّلام به بخشى از مسئولیت انسان دربارهى جوارح اشاره مىکند و ما در اینباره به بیان مسئولیت او درباره زبان و گوش و چشم بسنده مىکنیم.
1) تحف العقول:184-185.