رسالت مجتهدان استخراج و استنباط احکام الهى مربوط به شئون مختلف زندگى فردى و اجتماعى بشر مى‌باشد. اصولا علم «فقه» عبارت است از بیان وظایف فرد و جامعه بشرى در همه ابعاد و شئون زندگى، و موضوع این علم افعال و اعمال مکلفان است که از نظر جواز و عدم آن، یا صحت و بطلان، مورد ارزیابى قرار مى‌گیرد:
آیین حیات بخش اسلام، راه و رسم ویژه‌اى را براى تنظیم و اداره حیات بشر و هدایت او به مسیر تعالى و کمال ارائه نموده است، این برنامه و خطّ مشى ویژه در قرآن و احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیهم السّلام بیان گردیده است. بدون شک
شناخت برنامه یاد شده در اکثر موارد از عهده همگان ساخته نیست و باید کارشناسان علوم قرآن و حدیث از عهده این کار برآیند. اینجاست که وجود افرادى خبره که با تلاش بى‌وقفه خود، بتوانند با رجوع به منابع و مدارک اسلامى وظایف دینى فرد و جامعه اسلامى را استخراج نمایند، ضرورى و لازم است و مجتهدان عهده‌دار این وظیفه خطیر و رسالت بزرگ مى‌باشند.
بنابراین وظیفه و رسالت عمده مجتهدان رجوع به مدارک و منابع احکام اسلامى و استخراج آنها مى‌باشد و حال با توجه به این که عمده‌ترین منبع و مدرک آنان کتاب و سنت است، باید ببینیم کدام یک از علوم رایج بشرى ابزار لازم براى انجام این رسالت مى‌باشد؟ و مقدمات لازم براى اجتهاد چیست؟
با توجه به مطالب یاد شده مى‌توان علوم لازم و مؤثر در اجتهاد احکام الهى و میزان تأثیر و لزوم آنها را به دست آورد و ما در این جا به طور فشرده این علوم را یادآور مى‌شویم:
