گاهى اتفاق افتاده که اندیشه‌اى به افراد الهام شده است، یا ناگهان خود را بر چنین اندیشه‌اى واقف و آگاه یافته است، این نوع اندیشه‌ها را «الهام» مى‌نامند، و
قرآن نیز آن را نوعى وحى دانسته است چنان که مى‌فرماید:
»وَ أَوْحَیْنا إِلى أُمِّ مُوسى أَنْ أَرْضِعِیهِ فَإِذا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقِیهِ فِی اَلْیَمِّ وَ لا تَخافِی وَ لا تَحْزَنِی إِنّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ وَ جاعِلُوهُ مِنَ اَلْمُرْسَلِینَ«.(1)
»به مادر موسى وحى (الهام) کردیم که کودک خود را شیر بده، و اگر بر آن بیمناک شدى او را به دریا بیفکن و نترس و غمگین مباش ما او را به تو بازگردانده، و از رسولان قرار مى‌دهیم«.
مادر موسى که در آن هنگام سخت نگران فرزند خویش بود، و از آن مى‌ترسید که مأموران فرعون از نوزاد او آگاه شوند، و به حیات او خاتمه بخشند، ناگهان با گوش جان این ندا را شنید که راه نجات فرزندش این است که او را در صندوقى نهاده به دریا افکند، دریافت چنین ندا از قبیل الهام است.
دریافت این نوع الهام گاهى بدون شنیدن صداست، و احیانا با شنیدن صدا نیز همراه مى‌باشد.
فقیه بزرگوار آیت اللّه بروجردى قدس سرّه نقل مى‌کرد که وى در دوران جوانى به مطالعه کتابى علاقه بسیار داشت، ناگهان صدایى را شنید که او را از خواندن آن نهى کرد.
هم اکنون در جامعه ما پاکان و پرهیزکاران داراى چنین الهامات بوده و حقایقى را دریافت مى‌کنند. ولى متأسفانه کسى در صدد ثبت و ضبط آنها بر نیامده است، طبعا براى این نوع دریافتها منشأ و سرچشمه‌اى وجود دارد که دو صورت آن را یادآور مى‌شویم:
1. فرشتگانى که مأمور حفظ انسان هستند، از راه الهام و القاى مطلب در قلب یا ایجاد صدا در گوش او را به خیر و صلاح رهبرى مى‌کنند.
2. ارواح پاک و خیرخواه، افراد مورد علاقه خود را از طریق القا رهبرى مى‌نماید.
فخر رازى در تفسیر آیه «فَالْمُدَبِّراتِ أَمْراً» مى‌گوید: «ارواحى هستند که به تدبیر
امور اشخاص مى‌پردازند«(2) و پس از ذکر شواهد فراوان از غزالى نقل مى‌کند که ارواح پاک به افرادى که با آنها سنخیت یا علاقه دارند الهام نموده و کمک مى‌کنند، و گاهى هم مى‌خواهند آنها را از واقعیت داشتن عالم ارواح آگاه سازند.
1) قصص / 7.
2) رازى، مفاتیح الغیب:30 / در تفسیر «المدبرات امرا«.
