دانشمندان طبیعی تا اواخر قرن نوزدهم طبیعت را قانونمند اندیشیده و آن را توده ای از علل و معلولات می دانستند که هر علت معینی، معلول خاصی را به دنبال دارد و با آگاهی از وجود علت می توان وجود معلول را به طور قطع و یقین، پیش بینی کرد. آنان بر پایه این اصل، جهان طبیعت را تفسیر می کردند و ما از این نظریه به «قانونمندی قطعی طبیعت» و نتیجه بخش قطعی آن، تعبیر می کنیم، این نظر از قرن
هفدهم میلادی آغاز و تا اوایل قرن بیستم بر افکار دانشمندان حکومت می کرد.
توضیح این که: در قرن هفدهم ثابت شد که حرکت کلیه اجرام آسمانی بر طبق قوانین ثابت و پا برجایی صورت می گیرد که توسط دانشمندان توجیه و اعلام شده است. «نیوتن» می گفت: «باید تمام امور طبیعی را با استدلالات مناسبی از روی اصول مکانیک (قواعدی که از اعمال قوانین علیت در طبیعت بی جان به دست می آید) نتیجه گرفت.
گفته «نیوتن» روز به روز بر طرفداران خود افزود و در نیمه قرن نوزدهم این عقیده به اوج خود رسید تا آنجا که «هلمولتز» دانشمند معروف آلمانی اعلام کرد که همه علوم طبیعی باید به علم مکانیک منجر شود؛ یعنی آنگاه که در جهان بی روح مطالعه می کنیم باید علت و معلول را تشخیص داده، رابطه آنها را به تحقیق معلوم نماییم و هیچ جبر را جز در سلسله قانون علیت در نظر نگیریم.
همچنین «خامی لرد کلوین» دانشمند انگلیسی اعتراف نمود تا نمونه مکانیکی از هر چیز را به تصوردر نیاورد، آن را درک نمی کند. (1).
1) راز آفرینش، پروفسور جینز، ترجمه مهندس رضا.
