فرضیه های علمی بر دو نوعند:
الف: فرضیه هایی که قراین و شواهد فراوانی آن را تأیید می کنند و به پایه ای می رسد که انسان کاوشگر به آن دل می بندد و تا حدّی بر آن صحّه می گذارد. البته نه به این معنا که مسئله به حدّ یقین منطقی رسیده و ابطال پذیر نمی باشد، ولی در عین حال از قلمرو گمان سست و اندیشه لرزان در آمده و مورد اجماع و اتّفاق دانشمندان قرار گرفته، از هر دانشمندی سؤال شود بر آن تکیه می کند و از آن نتیجه می گیرد. این نوع فرضیه های علمی در علوم طبیعی کم نیست و قسمتی از فرضیه ها به مرحله حس و شهود رسیه و قسمتی نیز از طریق قراین و شواهد مورد تأیید قرار گرفته است.
ب: فرضیه هایی که دانشمندان روی یک سلسله حدسها و محاسبات آن را پی ریزی کرده و به جهان علم عرضه داشته اند، هر چند خلاف آن قطعی نشده است؛ ولی اتّفاق و اجماع دانشمندان را هم همراه ندارد و چه بسا دانشمندانی آن را از نظر علمی نارسا دانسته اند.
برای ارائه نمونه، از هر دو قسم مثالهایی را یاد آور می شویم:
مسئله کرویت و حرکت زمین، جاذبه عمومی نیوتن و قانون انبساط فلزات در حرارت، از مقوله نخست است و قراین فراوانی بر آنها صحّه می گذارد و از این جهت مورد پذیرش عموم دانشمندان جهان می باشد و علم و صنعت جهان،
بالأخص صنعت حرکت کشتی ها و پرواز هواپیماها و صنعت فلز، بر روی همین اصول استوار است. اینها یک رشته قضایای علمی است که تجربه بشر آن را به اثبات رسانده و اتّفاق دانشمندان را همراه خود دارد، هر چند به معنی یقین منطقی که هیچ ابطال پذیر نباشند، نیست.
درحالی که درباره پدیده پذیرفتن زمین لرزه و بیماری سرطان و غیره، فرضیه های علمی گوناگون عرضه شده و تا کنون به مرحله قطعی علمی نرسیده و از این جهت پیوسته تحقیق و کاوش در کشف علل آنها ادامه دارد. امثال این گونه قضایا هم در قلمرو علم کم نیست.
