زمان مطالعه: < 1 دقیقه
کارهاى انسان با تحقق اراده نیز همچنان تحت سلطنت و اختیار «نفس» مى باشد اگر اراده علت تامه آن بود چنین اقتدار وا ختیارى براى «نفس» وجود نداشت آنچه موجب این شده است که حکماء اراده را علت تامه فعل بشمار آورند التزام آنان به قاعده «الشىء ما لم یجب لم یوجد»(پدیده تا وجودش واجب و حتمى نگردد موجود نمى گردد) مى باشد آنان این قاعده را نسبت به همه پدیده هاى امکانى تعمیم داده و افعال ارادى انسان را نیز مانند معالیل طبیعى مشمول آن دانسته اند و نیاز و فقر ذاتى ممکن به علت را دلیل بر مدعاى فوق دانسته اند.(1)
1) محاضرات فى أُصول الفقه، ج2، تقریرات درس اصول آیت الله خویى.
