براى آن که روشن شود چه کسانى را خداوند هدایت مى نماید یا گمراه مى سازد آیات قبل و بعد از این آیه را مورد مطالعه قرار مى دهیم:
در آیات قبل چنین آمده است که خداوند پیامبر خود را براى هدایت انسانها فرستاد ولى گروهى ایمان نیاوردند. عامل خوددارى آنان از قبول دعوت پیامبر این پندار نادرست بود که مى گفتند چرا خداوند به جاى آن که فرشتگان را براى هدایت بشر بفرستد، انسانى را مبعوث کرده است.(1)
و در آیات بعد مى فرماید:«گمراهان را روز قیامت در حالى که کر و لال و کور مى باشند بر چهره هایشان محشور مى نماییم، و جایگاه آنان دوزخ است
این کیفر آن است که آنان به آیات ما کفر ورزیدند و معاد و جهاد پس از مرگ را انکار نمودند.(2)
همان گونه که این آیات حاکى است عامل اصلى گمراهى آنان، اندیشه نادرست، و خوى ناپسند خودخواهى، و استکبار آنان است، و ما در بحث گذشته روشن ساختیم که از دیدگاه قرآن خوى کبر و خودخواهى از عوامل ضلالت و گمراهى انسان مى باشد.
1) (وَما مَنَعَ النّاسَ أَنْ یُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى إِلاّ أَنْ قالُوا أَبْعَثَ اللهُ بَشراً رَسُولاً)(اسراء/94و…).
2) (وَنَحْشُرهُمْ یَوم القِیامَة عَلى وُجُوهِهم عُمیاً وَبُکْماً وَصُمّاً ماویهُمْ جَهَنَّم…)(اسراء/97). (ذلِکَ جَزاءهُمْ بِأَنَّهُمْ کَفَرُوا بِ آیاتِنا…)(اسراء/98).
