پس از ترسیم قیافه ی مجرمان و دوزخیان، در این مبحث با توجه به آیات و روایات، کمى نیز درباره ی جهنّم و چگونگى آن سخن مىگوییم:
در قرآن یکصدوچهلوپنج مرتبه اسم آتش و نار برده شده و به همین عدد هم اسم بهشت و جنّت، یکصد و پانزده مرتبه نام دنیا و به همین عدد نام آخرت به میان آمده و این به خاطر آن است که یک کتاب تربیتى که هدفش هدایت مردم به راه مستقیم است باید تربیتشدگان خود را میان خوف و رجا و متعادل نگاه دارد، هرگاه یکى از جهات بیم یا امید در انسانى بیشتر شود، خطر سقوط او را تهدید مىکند.
در تاریخ مىخوانیم که در صدر اسلام افرادى پس از آیات دوزخ، وحشتزده شده و از شدّت اندوه، دنیا، کار، همسر، فرزند و معاشرت با دیگران را رها کرده و به بیابان رفته و مشغول دعا و گریه و ناله مىشدند، پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله آنها را دعوت و دستور مراجعت به زندگى و معاشرت مىدادند و ضمن انتقاد از روش آنان مىفرمودند: دین من دین انزوا و گوشهگیرى نیست، چنانکه قرآن مىفرماید: «ربّنا آتنا فى الدّنیا حسنةً و فى الآخرة حَسنةً و قنا عذاب النّار»(1) یعنى هم نیکى و زیبایىهاى دنیا را از خدا بخواهید و هم حسنات آخرت را.
براى بردن مجرمان به دوزخ خطاب مىرسد: «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الجَحِیمُ صَلُّوهُ»(2) اى مأموران عذاب، این جنایتکاران را بگیرید و به او دستبند بزنید سپس به دوزخ پرتابش کنید.
شاید از خداى ارحمالرّاحمین این قهر باورکردنى نباشد، ولى در جهان به ظاهر متمدّن امروز، عدّهاى همچون مردم مسلمان افغانستان و فلسطین، تحت سلطه و ستمگرى زورگویان و قدرتهاى بزرگ و یا با حمایتهاى آنان با مخرّبترین سلاحها، مظلومانه کشته مىشوند و یا از خانه و کاشانه خود آواره
مىگردند، شما قضاوت کنید که آیا جزاى این جنایتکاران جز آتش است؟ آیا بر دستى که با فشار دکمهاى صدها بىگناه را به خاک و خون مىکشد غُل نزنند؟ و آیا در جزاى پرتاب موشک او را به دوزخ پرتاب نکنند؟
1) سوره بقره، آیه 201.
2) سوره حاقّه، آیه 30 و 31.