در این قسمت از بحث فقط برای نمونه بذکر چند آیه ی قرآن با تفسیری که چند تن از دانشمندان از آن آیات کرده اند اکتفا می شود و خوانندگان محترم برای تحقیق بیشتر می توانند به کتاب هایی که در خصوص این موضوع نگاشته شده مراجعه کنند.
قرآن کریم در سوره ی نور، آیه ی 43 پدیده ی باران را این گونه تشریح می کند.
… ان الله یزجی سحابا ثم یؤلف بینه ثم یجعله رکاما فتری الودق یخرج من خلاله…
… خداوند ابرها را، قطاروار، با تأنی می راند، سپس مابین آنها پیوستگی و اتصال برقرار می سازد، پس از آنها را یکی بر روی دیگری انبوه می کند، سپس (در این هنگام) دانه های اولیه ی باران را می بینی که از لابه لای آن خارج می شود. و از آسمان کوه هایی که یخ (یا تگرگ) در آن است نازل می کنیم
معنی جمله ی «یؤلف بینه» این است که خداوند قطعه های ابر را به یکدیگر متصل ساخته است، و این عبارت صریح است در اینکه در این جهان نیروی الکتریسته ای وجود دارد که تمام موجودات بر اساس آن استوارند. زیرا منظور از پیوند ابرها به یکدیگر این است که قطعه های آن به یکدیگر نزدیک شده، برق و صاعقه و باران و تگرگ تولید می گردد. و معلوم است که ابرها وقتی متراکم و غلیظ می شوند که قطعه های آن به یکدیگر نزدیک شود و آیه ی 22 سوره ی حجر این سخن را تأیید کرده، می فرماید: «ما بادها را وسیله ی تلقیح ابرها قرار دادیم، سپس از آسمان آب نازل کردیم و شما را با آن سیراب ساختیم».
از این آیه چنین استفاده می شود که بادها وسیله ی تلقیح و نازل شدن باران از آسمان و سیراب شدن موجودات عالم است و تنها در مقام اثبات تلقیح گیاهان به وسیله ی بادها نیست، بلکه این نکته را هم خاطرنشان می سازد که ابرها در ایجاد اتحاد بین دو نیروی الکتریسیته ی مثبت و منفی نقش مهمی را عهده دارند. بدین نحو که بین دو نیروی مختلف الکتریسیته جمع کرده و عمل تلقیح را انجام می دهند. پس این آیه یکی از معجزات جاویدان قرآن است که در چهارده قرن پیش خلاصه و عصاره ی تحقیقات علوم جدید را با لحنی ساده و صریح بیان کرده است.
و اما منظور از جمله ی «نزول کوه هایی که در آن تگرگ بوده باشد» شاید کوه های برفی شمال نروژ در منطقه ی منجمد شمالی باشد که کوه های مذکور با گاز گلف استریم در محیط آتلانتیک شمالی رو به خلیج مکزیک بین امریکای شمالی و جنوبی در حرکت است و به واسطه ی برودت و سرمای آن هوای آن منطقه نیز تلطیف می شود. مصداق جمله ی «نازل می کند از آسمان کوه های تگرگ را و به جایی که خدا بخواهد می رسد و از هر کس که بخواهد بر می گرداند» در منطقه ی یاد شده به وقوع پیوست. اینک مشروح داستان:
آمریکا در چهل و اندی سال پیش کشتی عظیمی ساخته، در آن کارخانه های عظیمی قرار داد و تفریحگاه ها و باشگاه هایی در آن تعبیه کرد و برای نخستین بار به سوی لندن به حرکت در آمد. در بین راه میان کاپیتان و معاون او سر و صدایی بلند شد و علتش این بود که معاون گفته بود اگر خدا بخواهد پس از 20 روز دیگر
در آن موقع حدس نمی زدم آیات قرآن بیش از یک مورد و دو مورد آیینه و فهرست از پدیده های گوناگون جوی باشد و نظریات علمی جدید چنین کمکی در فهم آنها بنماید.
اینک آیه ی دیگری را که، به لحاظ سبک و نهایت، شباهت تام با آن آیه دارد ضمیمه و بررسی می کنیم:
الم تر ان الله یزجی سحابا… (روم: 43)
آیه ی دوم از دو نوع ابر، یعنی از دو نوع تکوین و طرز عمل ابرها، صحبت می کند. از ترکیب قسمت اول آیه ی اخیر با آیه ی قبلی، که هر دو مبین ابر و باران های جبهه ای هستند، به طور وضوح و کامل مراحل مختلفت تئوری و الگوی بیرکنس بیرون زده می شود:
1- یرسل الریاح: ارسال بادها…
– وزیدن مستمر و رسیدن دو جناح باد.
2- فتثیر سحابا: برانگیختگی و بر آشفته شدن ابر.
– برخورد دو جناح سرد و گرم در خط جبهه و ایجاد حالت ناپایدار و حفره ی طوفانی، شرط اصلی تشکیل ابرهای انباشته.
3- یزجی سحابا: رانده شدن به دنبال هم و ملایم و منظم ابرها.
– رژه ی قطار ابرها از بالا سر منطقه ی مشروب شونده.
4- فیبسطه فی السماء کیف یشاء: گسترده شدن در آسمان بنحو خاص.
– راه افتادن ابرهای انباشته (کومولوس) و یشمکی (سیروس) به همراه جبهه و پراکنده شدن در آسمان.
5- ثم یؤلف بینه: پیوسته شدن قطعات بیکدیگر.
تبدیل سیروسها به سیروستراتوس (یشمکی سفره ای) و پوشیده شدن تمام سطح آسمان از ابرهای سفره ای (ستراتوس) و سفره ای انباشته (ستراتوکومولوس).
6- و یجعله کسفا: پیدا شدن توده های تیره رنگ.
– رسیدن طبقات پایین و اولیه ی حفره به بالای سر، یعنی ابرهای کم ارتفاع و متراکم سفره ای فشرده (ستراتونمبوس).
7- ثم یجعله رکاما: بر روی هم قرار گرفتن کامل و تراکم ابرها.
– آخرین مرحله ی قطار برکنس موقعی که ضخامت ابرها حداکثر ارتفاع جو را پر کرده، شرایط تقطیر و ریزش باران کاملا فراهم شده و در این موقع است که بر طبق هر دو آیه:
8- فتری الودق: خروج اولین قطرات از خلال ابرها.
– انجام عملیات باروری، دانه شدن ذرات و سقوط آنها.
«تعبیر و توضیح های فوق اختراع شخصی و چیزی نیست که نگارنده از پیش خود به قرآن بسته یا نسبت داده باشد؛ ترجمه ی صحیح لغات و ریشه ی کلمات این معانی را می رساند. به علاوه، نتیجه ی مشاهده و مطالعه ی ابرهای بارانی از سطح زمین نیز نمی تواند بوده باشد…»(1)
1) باد و باران، برای تحقیق و توضیح بیشتر به این کتاب مراجعه فرمایید.
