دومین مطلبى که قرآن روى آن تکیه کرده؛ مسأله جمعآورى عسل از شیره گلها است، و این به راستى از عجیبترین و حیرتآورترین مسائل مربوط به زنبوران عسل است.
بعضى از دانشمندان مىگویند: براى تهیه یک کیلوگرم عسل باید 50 هزار زنبور عسل دست به یک سفر روزانه بزنند!
اکنون ببینیم براى اینکه زنبوران عسل فقط یک گرم شیره گل را جمعآورى کنند باید چند گل را بمکند؟ باز محاسبات دانشمندان نشان مىدهد براى تهیه یک گرم شیره گل باید به طور متوسط هفت هزار و پانصد گل را مکیده و شیره آن را استخراج کند. (و طبق این محاسبه براى تهیه یک کیلو عسل 5 / 7 میلیون گل باید مکیده شود!) (1)
این را نیز باید بدانیم که زنبوران عسل در هر روز بالغ بر هفده تا بیست و چهار بار براى جمعآورى شیره گلها سفر مىکنند.
اگر تعجب نکنید زنبور عسل در تمام عمر خود استراحت نمىکند؛ و از همه عجیبتر اینکه زنبور عسل مطلقاً خواب ندارد؛ یعنى تمام عمر بیدار است! (2)
براى اینکه کار پر زحمت این حشره پرتلاش را درک کنیم باید بگوئیم که براى هر چهارصد گرم عسلى که به دست ما مىرسد زنبور عسل دست کم 80 هزار بار از کندو به صحرا رفته و بازگشته است! و اگر این رفت و آمدها را به هم پیوند دهیم و مسافت هر نوبت را (به طور متوسط) یک کیلومتر در نظر بگیریم؛ مسافتى را که زنبور عسل براى به دست آوردن چهارصد گرم عسل مىپیماید دو برابر محیط کره زمین مىشود! یعنى این حشره پر کار براى گرد
آوردن نوشى که چهارصد گرم عسل از آن ساخته شود راهى معادل دو دور کره زمین را پیموده است!. (3)
توجه به این نکته نیز کاملًا لازم است که بیشتر گلها در هر وقت از روز شیره ندارد که زنبورها بتوانند آن را بمکند؛ بلکه فقط روزى یکبار و در ساعات معیّنى شیره خود را عرضه مىدارند … و این ساعتها بستگى به نوع گل دارد.
بعضى گلها صبح، بعضى ظهر، و بعضى دیگر بعد از ظهر، شیره مىدهند، و عجب اینکه زنبوران عسل این برنامه را به خوبى مىدانند و درست مطابق همان برنامه به سراغ گلها مىروند تا بیهوده وقت خود را تلف نکنند! (4) راستى انسان هنگامى که ارقام و اعداد فوق را در زمینه جمعآورى عسل و تعداد پروازها و گلها را در نظر مىگیرد؛ شرمنده مىشود که براى یک گرم از این مادّه حیاتى که روى نان پهن کرده و در درون دهان مىگذارد این همه زحمت کشیده شده، ولى اگر در همان حال به عظمت آفریننده و پروردگار این حشره زحمتکش بیندیشد و درباره علم و قدرت او فکر کند و در برابر او سر تعظیم فرود آورد، شکر این نعمت را بجا آورده است؛ و ممکن است همه اینها مقدمهاى براى آن هدف عالى باشد.
آخرین نکتهاى که باید در اینجا یادآور شویم و این پرونده بزرگ را پیش از آنکه از کیفیت بحث تفسیرى خارج شویم ببندیم؛ این است که زنبوران عسل علاوه بر مکیدن شیره گلها، مأموریت جمعآورى گردههاى زرد رنگ گل که پولن نامیده مىشود، و آمیختن آن با عسل دارند.
این گرده داراى آثار حیاتى فوقالعادهاى است؛ از جمله: داراى 21 نوع اسید امینه، انواع چربىها، هورمونهاى نمو، قند، و آنزیمها است، عصاره گرده براى مبارزه با عفونتها و آماسهاى مزمن که آنتى بیوتیکها قادر به درمان آن نیستند نیز به کار مىرود؛ و اثرات تقویتى فوقالعادهاى دارد. (5)
زنبور عسل در پنجههاى پاى عقب خود شانه و مسواکى دارد که با آنها گرد گل را مىروبد، و به شکل گلولهاى از گرد در مىآورد؛ و نیز در کنار همان پنجههاى عقب چیزى شبیه به سبد و چیزى شبیه به انبر دارد که گلولههاى گرد گل را در آن مىریزد و نگه مىدارد، و به این ترتیب وقتى به کندو باز مىگردد علاوه بر شیره گل که در چینهدان ریخته؛ دو گلوله زرد رنگ که محصول کار روزانه او است نیز با خود مىآورد. (6)
1) پرورش زنبور عسل، صفحه 112.
2) پرورش زنبور عسل، صفحه 115.
3) جهان حشرات (طبق نقل شگفتىهاى آفرینش، صفحه 143).
4) حواس اسرارآمیز حیوانات، نوشته (ویتوس درروشر) صفحه 157 (با تلخیص).
5) اولین دانشگاه، جلد 5، صفحه 57 تا 59 (با تلخیص).
6) نظرى به طبیعت و اسرار آن، صفحه 127.
