در حدیث توحید مفضّل که حدیثى است بسیار پر محتوا، و بیانگر اسرار آفرینش در جنبههاى مختلف و به منظور شناخت خداوند است؛ چنین آمده است:
«اى مفضّل! به این کوههاى متراکم از سنگ و خاک نظر کن، که بىخبران آنها را امورى اضافى و بىفایده مىپندارند در حالى که منافع فراوانى در آنها است.
از جمله اینکه:
برفها بر آن مىبارد و در قلّههاى آن براى نیازمندان ذخیره مىشود، و تدریجاً ذوب مىگردد، و چشمههاى پر آب جارى مىشود، و از به هم پیوستن آنها به یکدیگر نهرهاى عظیم تشکیل مىگردد، انواع گیاهان و مواد داروئى که در صحراها نمىروید بر کوهها مىروید.
در کوهها غارها و پناهگاههایى براى حیوانات وحشى وجود دارد. و نیز در کوهها مىتوان دژها و قلعههاى محکم براى مقابله با دشمنان ساخت.
بعلاوه از کوهها سنگهایى تراشیده مىشود که براى ساختمانها و سنگ آسیاب مورد استفاده قرار مىگیرد.
در کوهها معادن انواع فلزات گرانبها قرار دارد. و در آنها فوائد فراوان
دیگرى است که هیچکس آن را نمىداند جز خداوندى که آنها را در علم خود مقدّر فرموده است.» (1)
جمله سر بستهاى که در پایان کلام امام صادق علیه السلام طبق این حدیث آمده است؛ ممکن است اشاره به منافع مهمّ دیگرى باشد که با پیشرفت علوم تدریجاً کشف شده، و در بحثهاى گذشته به آنها اشاره شد، و یا منافع مهمّ دیگرى که هنوز از چشم تیزبین علم و دانش بشرى مخفى مانده است.
—
1) بحارالانوار، جلد 3، صفحه 127.
