امام صادق (علیه السلام) مى فرماید: خداوند به بندگان خود مهربان تر است از آن که آنان را بر انجام گناه مجبور سازد، آنگاه عذاب نماید و خداوند تواناتر و عزیزتر از آن است که چیزى را اراده کند ولى تحقق نیابد.
از آن حضرت سؤال شد که آیا بین «جبر» و «قدر» فاصله اى وجود دارد؟
در پاسخ فرمود: آرى گسترده تر از آنچه میان آسمان و زمین است.(1)
مقصود از گستردگى در این روایت وسعت میدان اندیشه و اعتقاد در مورد افعال انسان ووابستگى آن به قدرت و اراده خدا و انسان مى باشد و آن تنگناى فکرى و اعتقادى که طرفداران «جبر» و «تفویض» پنداشته اند وجود ندارد و این که گروهى اراده و قدرت انسان را نادیده گرفته و گروهى دیگر قدرت و اراده خدا را نفى کرده اند بى اساس است و مى توان هم تأثیر اراده و قدرت انسان را پذیرفت (در مقابل اندیشه جبر) و هم اراده و قدرت خدا را (در مقابل طرفداران تفویض).
بنابراین، در این روایت تنها به امکان طرح نظریه دیگر اشاره شده است که ما ملزم به قبول یکى از دو نظریه نیستیم امّا درباره آن توضیح داده نشده است.
1) مدرک قبل، حدیث3.
