آرزوهای دور و دراز مادی یکی از مؤثرترین عوامل بیماری مادیگرایی است شخص گرفتار آرزوی دراز نمی تواند خود را بیابد. او همواره با رؤیاهای شیرینی که هرگز تعبیر نمی شود و با سراب های فریبنده ای که هرگز به آنها نمی رسد سرگرم است و گاه چنان تیره دل می گردد که امید به نجات او نیست و پزشک معالج بیماری های جان از درمان او اظهار نومیدی می کند:
ذرهم یأکلوا و یتمتعوا ویلههم الأمل فسوف یعلمون. (حجر: 3)
بگذارشان بخورند و لذت برند و آرزو سرگرمشان کند که به زودی خواهند فهمید!
در روایات اسلامی آرزوی دراز به عنوان یکی از موجبات بیماری قساوت و خاموش شدن چراغ اندیشه مطرح شده است.(1) خداوند به حضرت موسی علیه السلام خطاب می کند:
یا موسی لا تطول فی الدنیا أملک فیقسو قلبک و القاسی القلب منی بعید.(2)
ای موسی آرزویت را در دنیا دراز مکن که آرزوی دراز موجب قساوت قلب است، و قلبی که گرفتار قساوت باشد از من دور است.
امام علی علیه السلام نیز تأکید می فرماید که:
إعلموا أن الأمل یسهی العقل و ینسی الذکر. فأکذبوا الأمل فانه غرور و صاحبه مغرور.(3)
بدانید که آرزو عقل را دچار سهو می کند و آگاهی را از بین می برد. پس آرزو را تکذیب کنید که آرزو فریب است و آرزومند فریب خورده.
امام کاظم علیه السلام در این زمینه فرموده است: کسی که سه چیز را بر سه چیز چیره کند گویا اعانت بر تخریب قدرت تفکر خود کرده است:
من أظلم نور تفکره بطول أمله و محا طرائف حکمته بفضول کلامه و أطفأ نور عبرته بشهوات نفسه.(4)
کسی که نور اندیشه خود را با آرزوی درازش تاریک کند و سخن های نغز و حکیمانه اش را با زیاده و بیهوده گویی نابود نماید و روشنایی عبرتش را با طوفان هوس های نفسانی به خاموشی کشد.
1) نگاه کنید به جلد اول، صفحه ی 362.
2) اصول کافی، جلد 2، صفحه ی 329.
3) شرح نهج البلاغه ی ابی الحدید، جلد 6، صفحه ی 354.
4) اصول کافی (عربی)، جلد 2، صفحه ی 17.
