یکى از دانشمندان مىگوید: شقاوت و بىرحمى بشر، و غفلت و بىخبرى او حدّ و حصر ندارد. او باید بداند کشتن پرندگان این ضرر بزرگ را در بر دارد که او را از کمک و یارى عزیزترین و گرانبهاترین یاران و دوستان خود در نبرد با حشرات موذى و جوندگان محروم مىسازد.
انسان در نبرد با حشرات غارتگر دو روش در پیش دارد: یکى روش ابتدائى که عبارت است از گرفتن و کشتن کرمها از میان باغات و مزارع و جمع آورى ملخ و سن و شته از داخل محصول، به وسیله سموم مختلف، و دیگر نبرد
علمى از طریق بیولوژیکى به وسیله ویروسها و طفیلىهاى مخصوصى که براى این منظور انتخاب و تکثیر مىشود.
ولى این دو روش مبارزه بسیار گران تمام مىشود؛ و مستلزم تحمّل زحمات و مشقّت فوقالعاده است. در حالى که اگر پرندگان را سالم بگذارند، و اگر مرغانى مانند جغد و بوف که قاتل جوندگاناند در صورت لزوم تکثیر نماید، و از پرندگان حشره خوار حمایت کنند مبارزه سادهتر و بهتر (و ارزانتر) خواهد بود.
دانشمندى به نام میشله مىگوید: «بى وجود پرندگان، زمین طعمه حشرات خواهد شد،» و دانشمند دیگرى به نام فابر در تأیید او مىنویسد: «بىوجود، پرندگان، قحطى بشر را نابود مىکند!»
«در اینجا آمارها با ما سخن مىگویند؛ زیرا اگر حساب نسبتاً دقیقى از میزان کرمها و حشراتى که هر سال پرندگان کوچک به مصرف طعمه خود و جوجههایشان مىرسانند به دست آوریم این مسأله بسیار روشن خواهد شد.
مرغ کوچکى بنام (رواتوله) وجود دارد که هر سال سه میلیون از این حشرات غارتگر را مىخورد! یکنوع سار به نام سار آبى رنگ است که سالیانه شش میلیون و نیم حشره را مىخورد، و بیست و چهار میلیون را براى تغذیه جوجههاى خود که معمولًا از دوازده یا شانزده جوجه کمتر نیستند مصرف مىکند … پرستو در روزى بیش از ششصد کیلومتر طى طریق مىکند، و میلیونها مگس مىگیرد! مرغى بنام (تروگلودیت) وجود دارد که از روزى که از تخم سر در مىآورد تا روزى که از لانه مىپرد نه میلیون حشره غذاى او است!
مردم معمولًا کلاغ سیاه را پرنده مضر مىدانند؛ اما اگر یکى از آنها را بکشید و محتواى چینه دانش را بررسى کنید مىبینید مملو است از یکنوع کرم سفید است.» (1)
این گوشهاى از خدمات پرندگان به کشاورزان و محیط زیست است. حال فرض کنید آنها سهم مختصرى از دانههاى غذائى و میوههاى ما را نیز ببرند،- سهمى که یکهزارم مزد آنها نمىشود!- آیا این سبب مىگردد که ما آنها را حیوانات موذى و مزاحم بدانیم؟
چه کسى این مأموریت را به این پرندگان سپرده است که براى تعادل قوا در عالم جانداران و حشرات که خود آنها نیز فوائدى دارند نقش مهمّى را بر عهده بگیرند؟!
1) نظرى به طبیعت و اسرار آن، صفحه 195 تا 197 (با تلخیص).