پس از انتشار این مقاله در مجلّه ی تخصّصی کلام اسلامی درباره ی نظریه منسوب به پروفسور فلانک، نامه ای از یکی از اساتید به مؤلف رسید که عیناً در اینجا درج می شود:
باسمه تعالی
حضور محترم حضرت آیة الله سبحانی دامت افاضاته
پس از عرض سلام و اهداء تحیات خاطر شریف را متسحضر می دارد:
در مقاله ی اخیر حضرتعالی تحت عنوان «علم و اختیار انسان یا انسان و طبیعت» که در مجله ی شریفه ی کلام چاپ شده است مطلبی به آقای ماکس پلانک، فیزیکدان مشهور نسبت داده شده است که خلاف واقع است. واقع مطلب این است که «هایزنبرگ» بر اساس بعضی محاسبات ریاضی و آزمایشهای فکری، نتیجه گرفت که تعیین دقیق مکان و سرعت یک ذرّه در آن واحد، میسّر نیست و چون این دو کمّیت از لحاظ فیزیک کلاسیک، برای پیش بینی آینده ی ذرّه، ضروری است منکر پیش بینی پذیری شد و بعد بلافاصله از این موضع معرفت شناختی به یک موضع هستی شناختی پرید که در طبیعت شانس حاکم است و اصل علیت حاکم نیست. انیشتین و پلانک از مخالفان این موضع گیری «هایزنبرگ» بودند و تا آخر عمرشان از حاکمیت علّیت دفاع می کردند. برای تفصیل قضیه، حضرتعالی را به بخش «عدم قطعیت یا عدم تعین» از کتاب حقیر، که به پیوست تقدیم می شود، ارجاع می دهم.
با آرزوی مزید توفیقات برای حضرتعالی
ملتمس دعا: دکتر مهدی گلشنی
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
