سعادت انسان در مکتب «لیبرالیسم«، محصول بینش تنگ خرد انسان است، که روشنگرى او کاملا محدود مى‌باشد، و لذا هرروز مکتبى پشت سر مکتبى، و به اصطلاح «ایسمى» به دنبال «ایسمى» پدید مى‌آید، و هریک به خودنمایى، پرداخته سپس به زباله‌دان تاریخ ریخته مى‌شوند، تجربه و یا مرور زمان زیانبار بودن همه مکتب‌هاى ساخته اندیشه انسان را روشن مى‌سازد، در حالى‌که سعادت انسان در بینش‌هاى دینى نتیجه احکامى است که از عقل کل صادر مى‌گردد که هم انسان و طبیعت را آفریده، و هم از راز برخورد هردو آگاه است. از
نظر خرد، از کدام‌یک باید پیروى کرد، بینش‌هاى محدود، یا بینش مطلق و عمیق.
»کانت» در باب آزادى و اختیار انسان به قدرى پیش رفته است که تمام قوانین را مى‌خواهد از مجراى آزادى و اختیار انسان معتبر بداند. او هم‌چنین هر قانونى را که نتواند با این معیار سازگار باشد غیر اخلاقى مى‌داند.
براساس این اصل، او قوانین الهى را که از مجراى خودمختارى انسان عبور نکرده فاقد ارزش مى‌داند و آنها را تحت اصول دگرآیینى مى‌گنجاند.
در این‌جا درباره این سخن، نکته‌اى را گوشزد مى‌کنیم که روى سخن ایشان جامعه‌هاى دینى است یا الحادى. در بخش نخست تمام قوانین الهى-به حکم- پذیرایى دین-از مجراى «خودمختارى» مى‌گذرد، زیرا جامعه دینى با کمال اختیار، آیین الهى را پذیرا مى‌باشد، قوانین الهى براى او از جانش شیرین‌تر و گرانبهاتر است، امّا در جامعه‌هاى الحادى فرد معتقد به خدا نیست تا قانون را از کلیسا و مسجد بگیرد و آن را برخلاف آزادى بینگارد.
برتراند راسل فیلسوف معاصر از «کانت» پا فراتر نهاده و درباره متدینان که به قوانین الهى عمل مى‌کنند چنین مى‌گوید: دین مانع مى‌شود که فرزندان ما از آموزش عقلانى برخوردار باشند. دین مانع مى‌شود که ما علل اصلى جنگ را از میان برداریم و…
اشتباه «راسل» در این‌جا است که دین واقعى را با دین کلیسا یکى گرفته و لذا مى‌گوید «دین مانع مى‌شود که فرزندان از آموزش عقلانى برخوردار باشند«، و اگر نزد عالمان واقعى دین زانوى آموزش خم مى‌کرد، در گفتن این سخن، نادم و پشیمان مى‌گشت.
در آیین کلیسا، اصول مسیحیت، جنبه رمزى دارند و دور از عقلانیت مى‌باشند، مانند «یکى بودن خدا در عین سه تا بودن«، «یا صلب فدیه‌وار عیسى مسیح، گناه موروثى انسان» و مانند آنها.
مسلّما چنین آیینى مانع از آن مى‌شود که فرزندان ما از آموزش عقلانى برخوردار باشند، ولى آیینى که اصول تعالیم آن بر برهان و دلیل استوار است و پیوسته
به مخالفان مى‌گوید هاتُوا بُرْهانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ(1) روح عقلانیت را در انسان پرورش داده، و از خرافات به دور مى‌سازد.
1) بقره / 111.
