»پلورالیسم دینى» درباره پیام‌آوران و پیامهاى آنها در عرصه عقیده و عمل مى‌خواهد تحقیق کند و نظر دهد، بدون آنکه با خود آنان به مذاکره بنشیند، و به
کلمات و سخنان آنها گوش فرا دهد سرچشمه دین را «شهود حقیقت مطلق» و پیامهاى آنان را برداشتهاى متفاوت آنان از یک حقیقت غایى و مرموز الهى معرفى مى‌کنند امّا یک‌بار نخواسته است همین مطلب را با آنان در میان بگذارد، و پاى سخنان آنان بنشیند.
پلورالیسم دینى یک مسأله فلسفى محض نیست که در اتاق‌هاى دربسته بدون مراجعه به سخنان پیام‌آوران، و حافظان و نگهبانان آنها، درباره ی آن بتوان سخن گفت و نظر داد، بلکه باید به سخنان آنان به دقت گوش داد، آنگاه بر مسند قضاوت نشست.
آنچه که پلورالیست‌ها در داورى‌هاى خود مى‌گویند یک رشته گمانه‌زنى‌هایى است که با کم‌ترین مدرک تاریخى یا گواه دینى همراه نیست.
امروزه حدس و گمان بلکه خیالبافى، جاى برهان و دلیل و تجربه علم آفرین را گرفته تا آنجا که حرکت عظیم انبیا و کتابهاى آموزه‌هاى آنان بدون کوچک‌ترین دلیل به تجربه دینى (شهود موجود مطلق) و آموزه‌هاى آنان به برداشتهاى متفاوت آنان از این حقیقت تفسیر مى‌شود، غرب‌زدگان کشور نیز، دل خود را با این تعابیر «اتو کشیده» خوش کرده و تصور مى‌کنند که به حقیقت گرانبهایى دست یافته‌اند.
بالأخره این نام‌آوران تاریخ، انسان‌هاى پاک و پیراسته از کذب و تزویر بودند و احدى در پیراستگى و طهارت نفس آنان شک و تردید نکرده است، چرا در سخنان آنان از پلورالیسم با قرائت‌هاى مختلفش اثر و ردپایى به چشم نمى‌خورد.
در این نظریه، پیام‌ها و آموزه‌هاى پیامبران در عرصه عقاید و احکام و اخلاق برداشتهاى متفاوت آنان از شهود موجود مطلق است و ربطى به خود وجود مطلق ندارد، در حالى که آنان مى‌گویند، آنچه ما مى‌گوییم، ارتباطى به خود ما ندارد ما جزء این که ناقل پیام، و حامل فرمان هستیم چیزى دیگرى نیستیم و شعار همگان است آیه: «… إِنْ أَتَّبِعُ إِلاّ ما یُوحى إِلَیَّ…» (یونس / 15(، و آیه: «اِتَّبِعْ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ» (انعام / 106) مى‌باشد.
و روزى از پیام‌آورى درخواست مى‌کنند که پیام الهى را دگرگون سازد در پاسخ مى‌گوید:
»… قُلْ ما یَکُونُ لِی أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقاءِ نَفْسِی…» (یونس / 15(.
»بگو ممکن نیست از نزد خود پیام الهى را دگرگون سازم«.
در این جا بحث‌هاى مقدماتى، پایان پذیرفت اکنون وقت آن رسیده است که به تفسیر «پلورالیزم دینى» و قرائت‌هاى مختلف آن بپردازیم:
