کره خورشید امروز براى ما تقریباً یک کره شناخته شده است، و مىدانیم یک میلیون و سیصد هزار مرتبه از زمین بزرگتر است. یعنى اگر کره خورشید میان تهى بود ممکن بود، یک میلیون و سیصد کره زمین در آن، جاى مىگرفت! این عظمت خیره کننده با توجّه به قطر متوسط خورشید- که قریب یک میلیون و چهارصد هزار کیلومتر است- روشنتر مىشود.
فاصله آن با ما تقریباً 150 میلیون کیلومتر است؛ و نور آن که با سرعت 300 هزار کیلومتر در ثانیه راه طى مىکند در حدود هشت دقیقه به ما مىرسد.
جرم عظیم خورشید، سبب مىشود که وزن مخصوص اشیاء در آن، بسیار سنگین باشد. مثلًا انسانى که در کره زمین، شصت کیلوگرم وزن دارد، اگر در سطح خورشید باشد بیش از 1500 کیلوگرم وزن خواهد داشت!
وزن خورشید را دانشمندان، معادل دو میلیارد میلیارد تُن- یعنى عدد 2 که در کنار آن 27 صفر باشد- برآورد کردهاند؛ و بالاخره سنّ خورشید را از آن زمان که به شکل کنونى در آمده است، حدود پنج میلیارد سال تخمین مىزنند.
خورشید حداقل، سه گونه حرکت دارد: حرکتى به دور خود (تقریباً در هر 25 روز یکبار) و حرکتى همراه منظومه شمسى در دل کهکشان به سوى صورت فلکى الجاثى که در هر ساعت بیش از ششصد کیلومتر از مکان خودش
دور مىشود، و حرکتى به دور مرکز کهکشان، و در این حرکت در هر 250 میلیون سال یک بار به دور این مرکز مىچرخد.
اما حرارت سطح و مرکز خورشید بسیار عجیب است. محاسبات دانشمندان نشان مىدهد که حرارت سطح خورشید حداقل معادل 6000 درجه سانتیگراد است؛ همان حرارتى که در کره زمین در هیچ آزمایشگاه و در هیچ کورهاى به وجود نمىآید. دلیل آن هم روشن است؛ زیرا تمام مواد دیرگدازى که سراغ داریم و ممکن است با آن کورهاى ساخت، نه تنها در چنین حرارتى ذوب، بلکه به صورت بخار در مىآیند؛ و به همین دلیل تمام مواد موجود در سطح خورشید همواره به صورت بخار است!
از آن عجیبتر حرارت عمق آن است که بالغ بر 2 میلیون درجه سانتیگراد مىشود!
از سطح خورشید شعلههایى زبانه مىکشد که ارتفاع آنها گاهى بالغ بر 160 هزار کیلومتر است؛ و کره زمین به آسانى مىتواند در وسط آن گم شود. (زیرا قطر کره زمین بیش از 12 هزار کیلومتر نیست.)
این حرارت به واسطه سوختن به وجود نمىآید؛ والّا به گفته: ژرژ گاموف در کتاب پیدایش و مرگ خورشید اگر جرم خورشید از زغال سنگ خالص ساخته شده بود در عرض چند هزار سال به کلّى تمام مىشد، و چیزى جز خاکستر برجاى نمىماند. حقیقت این است که مفهوم سوختن در مورد خورشید صادق نیست آنچه صدق مىکند انرژى حاصل از تجزیههاى اتمى است. ولى با این حال طبق محاسبات دانشمندان هر ثانیهاى که بر خورشید مىگذرد 4 میلیون تن از وزنش کاسته مىشود، یعنى این مقدار از اتمهایش تبدیل به انرژى مىگردد، گرچه این مطلب در کوتاه مدّت تأثیرى در وضع خورشید ندارد، ولى مسلّماً در دراز مدّت به نابودى خورشید کمک خواهد کرد، و همانگونه که قرآن صریحاً در آیاتش گفته، روزى این چراغ عظیم و پر
فروغ آسمان بىفروغ مىگردد. (1)
1) اقتباس از کتابهاى: 1- ساختمان خورشید 2- نجوم بىتلسکوپ 3- پیدایش و مرگ خورشید 4- تاریخ علوم 5- از جهانهاى دور 6- اسلام و هیئت.
