آفرینش انسان بى‌هدف و بى‌غرض نیست، طبعا مسئولیت‌هایى به دنبال خواهد داشت.
قرآن مجید مى‌فرماید:
أَ یَحْسَبُ اَلْإِنْسانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدىً.(1)
»آیا انسان فکر مى‌کند که بى‌هدف رها مى‌شود«.
و باز مى‌فرماید:
أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً.(2)
»آیا مى‌اندیشید که ما شما را بى‌هدف آفریدیم«.
بالأخره این آیات و آیات دیگر انسان را یک موجود بامسئولیت معرّفى مى‌کنند، و او را تنها موجودى مى‌دانند که مى‌تواند مسئولیتى را بپذیرد، چنان‌که مى‌فرماید:
إِنّا عَرَضْنَا اَلْأَمانَةَ عَلَى اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ اَلْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا اَلْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولاً.(3)
»ما امانت (تعهد و تکلیف) را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم آنها از حمل آن سربرتافتند و از آن هراسیدند امّا انسان آن را بر دوش کشید، او بسیار ظالم و جاهل بود (ارزش این مقام را نشناخت(«.
انسان به حکم این‌که باید در مقابل خدا تسلیم باشد لازم است واقعیت این مسئولیت‌ها را از جانب وحى دریافت و بر طبق آن، حرکت را آغاز کند، این مسئولیت‌ها که گاهى از آنها به «رابطه» تعبیر شده در چهار بخش خلاصه مى‌شود:
1. مسئولیت انسان در برابر خدا.
2. مسئولیت انسان در برابر مردم.
3. مسئولیت انسان در برابر جهان طبیعت.
4. مسئولیت انسان در برابر خویش.
اینک ما نظر وحى را در هر چهار مورد منعکس مى‌کنیم:
1) قیامت / 36.
2) مؤمنون / 115.
3) احزاب / 72.
