تصویب همه آرا

هرگاه دو داور و یا دو مفتى در موضوع واحدى دو نوع نظر دهند امامى که این دو نفر را بر چنین مقامى نصب نموده است، هردو نظر را تصویب کند. مسلما یک چنین تصویب مورد نکوهش امام قرار گرفته است، زیرا حکم الهى در هر مورد، یکى بیش نیست و در حقیقت یکى حکم الهى و دیگرى حکم جاهلى است. زیرا نمى‌توان هردو حکم را به خدا نسبت داد، و امام به این نوع از تصویب با این جمله اشاره مى‌کند: فیصوّب آراءهم جمیعا و إلههم واحد و نبیّهم واحد و کتابهم واحد.

یعنى: خدایى که یک پیامبر و یک کتاب فرستاده هرگز دو حکم متناقض نمى‌فرستد، در این صورت چگونه مى‌شود هردو رأى را تصویب کند.

این سخن امام درست نقطه مقابل «کثرت‌گرایى» به معنى تصویب همه اندیشه‌ها است. که در جلد دوم درباره آن سخن گفتیم. و به خاطر تناسبى که با مبحث «هرمنوتیک» دارد، در این‌جا مطرح کردیم.