نقش ابرها، و باد و باران، در زندگى انسانها و تمامى موجودات زنده به قدرى آشکار است که نیازى به شرح ندارد. درست است که تقریباً سه چهارم روى زمین را آب فرا گرفته؛ ولى اولًا این آبهاى شور نه براى زراعت قابل استفاده است، و نه براى نوشیدن انسانها و حیوانات، و ثانیاً به فرض که تمام دریاها آب شیرین بود با چه وسیله ممکن بود آنها را به سرزمینهاى مرتفع و زمینهایى که گاهى چند هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارند منتقل نمود؟!
اینجا است که قدرت نمائى بزرگ مبدأ آفرینش را به وضوح مىبینیم؛ که این مأموریّت مهم را بر عهده تابش آفتاب نهاده که بر سطح اقیانوسها بتابد و آب دریا را تبخیر و تصفیه کند، و به صورت قطعات ابر در آورد، سپس به کمک بادها روانه به سوى سرزمینهاى خشک کند، و به صورت دانههاى ظریف و کوچک باران به آرامى بر آنها فرو فرستد، و روح حیات و زندگى را در سراسر کره زمین بدمد، و همه جا را آباد و خرّم و سرسبز کند؛ آن هم با نظام بسیار دقیق و حساب شده و توأم با ظرافت فراوان.
اکنون با این اشاره کوتاه به سراغ آیات قرآن در این زمینه مىرویم و به اتّفاق به آیات زیر گوش جان فرا مىدهیم:
1- اللهُ الَّذِىْ یُرْسِلُ الرِّیاحَ فَتُثِیْرُ سَحاباً فَیَبْسُطُهُ فِى السَّمائِ کَیْفَ یَشاءُ وَ یَجْعَلُهُ کِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَاذا أَصابَ بِهِ مَنْ یَشاءِ مِنْ عِبادِهِ اذا هُمْ یَسْتَبشِرُوْنَ (1)
2- وَ مِنْ آیاتِهِ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَلِیُذِ یْقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَلِتَجْرِىَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُوْنَ (2)
3- وَ هُوَ الَّذِى یُرْسِلُ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَىْ رَحْمَتِهِ حَتّى اذا أَقَلَّتْ سَحاباً ثِقالًا سُقْناهُ لِبَلَدٍ مَیِّتٍ فَأَنزَلْنا بِهِ الْماءَ فَأخْرَجْنا بِهِ مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ (3)
4- وَاللهُ الَّذِىْ أَرْسَلَ الرِّیاحَ فَتُثیْرُ سَحاباً فَسُقْناهُ الى بَلَدٍ مَیِّتٍ فَاحْیَیْنا بِهِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها (4)
5- انَّ فِى خَلْقِ السَّمواتِ وَ اْلأَرْضِ … وَ ما أَنْزَلَ اللهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَبَثَّ فِیْها مِنْ کُلِّ دابَّةٍ وَ تَصْرِیْفِ الرِّیاحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَیْنَ السَّماءِ وَ اْلأَرْضِ لَایاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُوْنَ (5)
6- أَفَرَأَیْتُمُ الْماءَ الَّذى تَشْرَبُوْنَ- أَءَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوُهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ- لَوْ نَشاءُ جَعَلْناهُ أُجاجاً فَلَوْلا تَشْکُرُوْنَ (6)
7- أمَّنْ یَهْدِیْکُمْ فِی ظُلُماتِ الْبَّرِ وَ الْبَحْرِ وَ مَنْ یُرْسِلِ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَىْ رَحْمَتِهِ أَإِلهٌ مَعَ اللهِ تَعالَى اللهُ عَمَّا تَشْرِکُوْنَ (7)
8- وَ أَرْسَلْنَا الرِّیاحَ لَواقِحَ فَأَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءاً فَأَسْقَیْنا کُمُوْهُ وَ ما أَنْتُمْ لَهُ بِخازِنِیْنَ (8)
9- أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسَلَکَهُ یَنابِیْعَ فِى اْلأَرْضِ ثُمَّ یُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً مُخْتَلِفاً أَلْوانُهُ … انَّ ذلِکَ لَذِکْرَى لِاوْلِى اْلأَلْبابِ (9)
10- وَ أَنْزَلْنا مِنَ الْمُعْصِراتِ ماءاً ثَجاَّجاً- لِنُخْرِجَ بِهِ حَبّاً وَ نَباتاً- وَ جَنَّاتٍ أَلْفافاً (10)
11- وَ هُوَ الَّذِىْ أَرْسَلَ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَىْ رَحْمَتِهِ وَ أنْزَلْنا مِنَ السَّماِء ماءاً طَهُوراً (11)
12- أَوَلَمْ یَرَوْا انَّا نَسُوقُ الْماءَ إلَى اْلأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأکُلُ مِنْهُ أَنْعامُهُمْ وَ أَنْفُسُهُمْ أَفَلا یُبْصِرُوْنَ (12)
ترجمه:
1- «خداوند همان کسى است که بادها را مىفرستد تا ابرهائى را به حرکت درآورند، سپس آنها را در پهنه آسمان آن گونه که بخواهد مىگستراند و متراکم مىسازد، در این هنگام دانههاى باران مىبینى که از لابهلاهاى آن خارج مىشود، و هنگامى که این (باران حیاتبخش) را به هرکس از بندگانش که بخواهد مىرساند خوشحال مىشوند.»
2- «از آیات (عظمت و قدرت) خدا این است که بادها را به عنوان بشارتگرانى مىفرستد تا شما را از رحمتش بچشاند (و سیراب کند) و کشتىها به فرمانش حرکت کنند، و از فضل او بهره گیرید، شاید شکر نعمت او را بجا آورید.»
3- «او کسى است که بادها را پیشاپیش رحمتش مىفرستد، تا زمانى که ابرهاى سنگین بار را (بر دوش خود) حمل کنند، در این هنگام آنها را به سوى سرزمینهاى مرده مىفرستیم و به وسیله آن آب (حیاتبخش) نازل مىکنیم، و با آن از هرگونه میوهاى (از خاک تیره) بیرون مىآوریم.»
4- «خداوند کسى است که بادها را فرستاد تا ابرهایى را به حرکت درآورند، سپس این ابرها را به سوى سرزمین مرده مىرانیم و به وسیله آن، زمین را بعد از مردنش زنده مىکنیم.»
5- «در آفرینش آسمان و زمین … و آبى که خداوند از آسمان نازل کرده و با آن زمین را پس از مرگ زنده نموده، و انواع جنبندگان را در آن گسترده، (همچنین) در تغییر مسیر بادها و ابرهایى که در میان زمین و آسمان معلقاند نشانههایى است (از ذات پاک خدا و یگانگى او) براى مردمى که عقل دارند و مىاندیشند.»
6- «آیا به آبى که مىنوشید اندیشیدهاید؟!- آیا شما آن را از ابر نازل مىکنید؟ یا ما نازل مىکنیم؟ و اگر بخواهیم این آب گوارا را، تلخ و شور قرار مىدهیم، پس چرا شکر نمىکنید؟»
7- «یا کسى که شما را در تاریکىهاى صحرا و دریا هدایت مىکند، و کسى که بادها را بشارت دهندگان پیش از نزول رحمتش مىفرستد، آیا معبودى با خدا است؟! خداوند برتر است از این که همتائى براى او قرار دهند.»
8- «ما بادها را براى تلقیح (ابرها و بهم پیوستن و بارور ساختن آنها) فرستادیم و از آسمان آبى نازل کردیم و با آن شما را سیراب ساختیم، در حالى که شما توانائى حفظ و نگهدارى آن را نداشتید.»
9- «آیا ندیدى که خداوند از آسمان آبى فرستاد و آن را به صورت چشمههایى در زمین وارد نمود، سپس با آن زراعتى را خارج مىسازد که الوان مختلف دارد … در این ماجرا تذکرى است براى صاحبان مغز (و اندیشههاى عالى).»
10- «و از ابرهاى بارانزا آبى فراوان نازل کردیم- تا بوسیله آن دانه و گیاه بسیار برویانیم- و باغهایى پر درخت!»
11- «و او کسى است که بادها را بشارت گرانى پیش از رحمتش فرستاد، و از آسمان، آبى پاک کننده نازل کردیم.»
12- «آیا ندیدند ما آب را به سوى زمینهاى خشک مىرانیم، و به
وسیله آن زراعتهایى را مىرویانیم که هم چارپایانشان از آن مىخورند، و هم خودشان تغذیه مىکنند، آیا نمىبینند؟!»
—
1) سوره روم، آیه 48.
2) سوره روم، آیه 46.
3) سوره اعراف، آیه 57.
4) سوره فاطر، آیه 9.
5) سوره بقره، آیه 164.
6) سوره واقعه، آیات 68- 70.
7) سوره نمل، آیه 63.
8) سوره حجر، آیه 22.
9) سوره زمر، آیه 21.
10) سوره نبأ، آیات 14- 16.
11) سوره فرقان، آیه 48.
12) سوره سجده، آیه 27. در قرآن مجید آیات فراوان دیگرى در این زمینه وجود دارد که آنچه در بالا آمده است برگزیده حساب شدهاى از این آیات است که مىتواند ابعاد این سه مسأله مهم را در قرآن مجید مشخص کند. آیات دیگر آیات زیر است: سورهانعام، آیه 99- سوره ابراهیم، آیه 32- سوره نحل، آیه 65- سوره طه، آیه 53- سوره حج، آیه 63- سوره نمل، آیه 60- سوره عنکبوت، آیه 63- سوره لقمان، آیات 10 و 11- سوره فاطر، آیه 27- سوره فصلت، آیه 39- سوره رعد، آیه 17- سوره اعراف، آیه 57- سوره حجر، آیه 22- سوره نمل، آیه 63.
