سالیان دراز دگرگونىهاى جنین در شکم مادر از نظر دانشمندان پنهان بود؛ تا اینکه سر پنجه علم پرده از روى این جهان اسرارآمیز برداشت، و نشان داد که یک نطفه هنگامى که در قرارگاه رحم واقع مىشود و سیر تکاملى خود را شروع مىکند، چه مراحل مختلف و گوناگونى را طى مىنماید تا به صورت یک انسان کامل درآید؛ و عجیب اینکه قرآن مجید در آیات مختلف، در آن عصر و زمان که خبرى از این اکتشافات نبود روى مسأله تطوّرات جنین بارها تکیه کرده، گاه براى اثبات توحید و گاه براى اثبات معاد.
گرچه علم جنینشناسى هنوز مراحل طفولیّت خود را طى مىکند، و اطلاعات ما از این عالم اسرارآمیز هنوز بسیار ناچیز است؛ ولى همین مقدار که دانش بشرى پرده از روى آن برداشته، دنیائى از عجائب و شگفتىها را در برابر چشمان دانشمندان مجسّم ساخته است.
با این اشاره اکنون با هم به آیات زیر گوش جان فرا مىدهیم.
1- وَلَقَدْ خَلَقْنَا الأِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِیْنٍ- ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِى قَرارٍ مَکیْنٍ- ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَکَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَکَ اللهُ احْسَنُ الْخالِقِیْنَ (1)
2- الَمْ یَکُ نُطْفَةً مِنْ مَنِىٍّ یُمْنَى- ثُمَّ کانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوّى فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الَذَّکَرَ وَ الأنْثَى (2)
3- أوَلَمْ یَرَى الأِنْسانُ أَنّا خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَاذا هُوَ خَصِیْمٌ
مُبِیْنٌ (3)
4- قالَ لَهُ صاحِبُهُ وَ هُوَ یُحاوِرُهُ أَکَفَرْتَ بِالَّذِى خَلَقَکَ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ سَوّاکَ رَجُلًا (4)
5- هُوَ الَّذِى خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثَمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثَمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّ کُمْ ثَمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخاً وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفّى مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا اجلًا مُسَمًّى وَ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُوْنَ (5)
ترجمه
1- «ما انسان را از عصارهاى از گل آفریدیم- سپس آن را نطفهاى در قرارگاه مطمئن (رحم) قرار دادیم- سپس نطفه را به صورت «علقه» (خون بسته) و «علقه» را به صورت «مضغه» (چیزى شبیه گوشت جویده) و «مضعه» را به صورت استخوانهایى در آوردیم، از آن پس، آن را آفرینش تازهاى بخشیدیم، بزرگ است خدائى که بهترین خلقکنندگان است.»
2- «آیا انسان نطفهاى ناچیز از منى که در رحم ریخته مىشود نبود؟
سپس به صورت خون بسته در آمد، و خدا او را آفرید و موزون ساخت- و از او دو مذکر و مؤنث خلق کرد.»
3- «آیا انسان نمىداند که ما او را از نطفهاى بىارزش آفریدیم؟ سپس او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد که) به مخاصمه اشکار برخاست!»
4- «دوست (با ایمان) اش در حالى که با او به گفتگو پرداخته بود گفت:
آیا به خدایى که تو را از خاک، و سپس از نطفه، آفرید، و بعد از آن تو را مرد کاملى قرار داد، کافر شدى؟!»
5- «او کسى است که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، بعد از علقه (خون منعقد) سپس شما را به صورت طفلى بیرون مىفرستد، بعد به مرحله
کمال قوّت مىرسید، بعد از آن پیر مىشوید و (در این میان) گروهى از شما پیش از رسیدن به این مرحله مىمى رند و هدف این است که شما به سرآمد عمر خود برسید و شاید تعقل کنید.»
1) سوره مؤمنون، آیات 12- 14.
2) سوره قیامت، آیات 37- 39.
3) سوره یس، آیه 77.
4) سوره کهف، آیه 37.
5) سوره غافر، آیه 67. در این زمینه آیات دیگرى نیز در قرآن است؛ که به خاطر شباهت آنها با آیات فوق تنها به شماره آنها در اینجا اشاره مىشود: سوره فاطر، آیه 11- سوره حج، آیه 5.
